Toegankelijk design is geen luxe, maar een must. Iedereen moet eenvoudig door een website of app kunnen navigeren, ongeacht eventuele beperkingen. Door toegankelijkheid vanaf het begin mee te nemen in je ontwerp, zorg je ervoor dat je product gebruiksvriendelijk is voor iedereen.

Volgens WebAIM voldoet 95,9% van de populaire websites niet aan de basisnormen voor toegankelijkheid. Dit betekent gemiste kansen om gebruikers te bereiken die afhankelijk zijn van een toegankelijk ontwerp. Toegankelijkheid gaat echter verder dan enkel het voldoen aan richtlijnen; het stimuleert innovatie en maakt digitale ervaringen beter voor iedereen. Denk bijvoorbeeld aan stoepranden met aflopende randen, oorspronkelijk ontworpen voor rolstoelgebruikers, maar ook handig voor ouders met kinderwagens en reizigers met koffers. Ditzelfde principe geldt voor UX-design: een toegankelijke website komt niet alleen mensen met een beperking ten goede, maar ook gebruikers die bijvoorbeeld hun telefoon in fel zonlicht gebruiken, tijdelijk geblesseerd zijn of ondertiteling nodig hebben in een rumoerige omgeving.

Toegankelijkheid versus gebruiksvriendelijkheid

Hoewel toegankelijkheid en gebruiksvriendelijkheid nauw met elkaar verbonden zijn, hebben ze elk een eigen focus. Toegankelijkheid zorgt ervoor dat iedereen je website kan gebruiken, inclusief mensen met een beperking. Gebruiksvriendelijkheid richt zich op het soepel en efficiënt maken van de ervaring voor alle gebruikers.

Denk aan de ingang van een gebouw: toegankelijkheid betekent dat er zowel trappen als een helling zijn, zodat iedereen naar binnen kan. Gebruiksvriendelijkheid betekent dat de deur intuïtief opent en niet te zwaar is. In webdesign betekent goede toegankelijkheid bijvoorbeeld dat formulieren werken met schermlezers, terwijl goede gebruiksvriendelijkheid ervoor zorgt dat de formulieren duidelijk en eenvoudig in te vullen zijn.

De vier kernprincipes van toegankelijk UX-design

De Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) zijn gebaseerd op vier fundamentele principes:

• Waarneembaar: Informatie moet op verschillende manieren worden gepresenteerd, zodat alle gebruikers het kunnen waarnemen: visueel, auditief of tactiel.

• Bedienbaar: Gebruikers moeten de interface en navigatie kunnen bedienen met verschillende methoden, niet alleen met een muis.

• Begrijpelijk: De inhoud en functionaliteiten moeten duidelijk en voorspelbaar zijn.

• Robuust: De content moet betrouwbaar werken op verschillende apparaten en compatibel zijn met assistieve technologieën.

Deze principes vormen de basis voor het toegankelijk maken van websites voor iedereen, ongeacht hoe ze ermee interageren.

1. Maak toegankelijkheid een vast onderdeel van je design

Een goed design houdt vanaf het begin rekening met toegankelijkheid. Gebruik voldoende kleurcontrast, zorg voor een duidelijk leesbaar lettertype en maak interactieve elementen bruikbaar met zowel een muis als een toetsenbord. Door deze basisprincipes in je designsysteem op te nemen, bouw je direct toegankelijke interfaces en bespaar je later tijd op aanpassingen.

2. Ontwerp voor verschillende gebruikers

Niet iedereen gebruikt een website of app op dezelfde manier. Sommigen vertrouwen op schermlezers, terwijl anderen alleen een toetsenbord gebruiken. Denk bij je ontwerp aan deze verschillende gebruikers en test hoe zij navigeren. Door realistische gebruikersscenario’s te maken, ontdek je waar obstakels zitten en kun je ze oplossen voordat je live gaat.

3. Zorg voor een goede balans tussen mooi en functioneel

Een aantrekkelijk ontwerp en toegankelijkheid kunnen prima samengaan. Gebruik kleuren met voldoende contrast, kies een helder lettertype en maak een logische indeling van je pagina’s. Niet iedereen kan afbeeldingen zien, dus zorg voor duidelijke alt-teksten. Zo wordt je ontwerp niet alleen mooier, maar ook gebruiksvriendelijker voor iedereen.

4. Test je ontwerp met echte gebruikers

Automatische tools kunnen toegankelijkheidsproblemen opsporen, maar testen met echte gebruikers geeft de beste inzichten. Laat mensen met verschillende beperkingen je website of app proberen en verzamel hun feedback. Test ook zelf door alleen een toetsenbord te gebruiken of een schermlezer aan te zetten. Zo ontdek je waar de knelpunten zitten en kun je ze verhelpen.

5. Maak je design werkend op alle apparaten

Mensen gebruiken verschillende apparaten en invoermethoden. Zorg ervoor dat je ontwerp goed werkt op desktops, tablets en smartphones. Denk ook aan spraakbediening en schermlezers. Hoe flexibeler je ontwerp, hoe beter het functioneert voor een breed publiek.

6. Maak dynamische content toegankelijk met ARIA

Dynamische content, zoals pop-ups en interactieve tabellen, kan lastig zijn voor schermlezers. ARIA (Accessible Rich Internet Applications) helpt om deze elementen toegankelijk te maken. Gebruik ARIA slim en alleen waar nodig, zodat assistieve technologieën je content correct kunnen interpreteren.

Conclusie

Een toegankelijk UX-design is goed voor zowel je gebruikers als je bedrijf. Door toegankelijkheid direct in je ontwerpproces op te nemen en technieken zoals duidelijke navigatie en contrastrijke kleuren toe te passen, creëer je een inclusieve en soepele gebruikerservaring. Het gaat niet alleen om het volgen van WCAG 2.2-richtlijnen, maar om digitale ervaringen die écht voor iedereen werken. Zo wordt je website niet alleen toegankelijker, maar ook prettiger en efficiënter in gebruik.

Klaar voor digitale toegankelijkheid?

Neem dan contact op met ons voor een verkennend gesprek over de mogelijkheden om jouw website voor iedereen toegankelijk te maken.