De Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) zijn richtlijnen die beschrijven hoe je digitale content toegankelijk maakt voor iedereen, inclusief mensen met verschillende beperkingen. Deze richtlijnen zijn ontwikkeld door het World Wide Web Consortium (W3C) en vormen de wereldwijde standaard voor digitale toegankelijkheid. Het doel van WCAG is om websites en apps bruikbaar te maken voor mensen met visuele, auditieve, motorische of cognitieve beperkingen.

De noodzaak van WCAG

In een steeds meer digitale wereld is toegankelijkheid essentieel. Ruim 20% van de bevolking ervaart dagelijks belemmeringen bij het gebruik van websites en digitale diensten. Denk bijvoorbeeld aan mensen die afhankelijk zijn van schermlezers, niet met een muis kunnen werken of moeite hebben met complexe navigatiestructuren. WCAG helpt om deze barrières weg te nemen, waardoor iedereen toegang heeft tot dezelfde online informatie en diensten.

De eerste versie van de WCAG werd in 1999 gelanceerd en is sindsdien meerdere keren bijgewerkt om in te spelen op technologische ontwikkelingen en veranderende behoeften. De meest recente versie is WCAG 2.1, met WCAG 2.2 in aantocht, die extra succescriteria bevat om de toegankelijkheid nog verder te verbeteren.

De vier principes van WCAG

WCAG is gebaseerd op vier kernprincipes die elk verschillende aspecten van toegankelijkheid dekken. Deze principes helpen ontwikkelaars om webcontent zo te maken dat deze door iedereen gebruikt kan worden, ongeacht hun beperkingen.

1. Waarneembaar

Niveau AA bestaat uit 20 richtlijnen. Aan dit niveau is minder eenvoudig te voldoen dan aan niveau A en het vraagt meer toewijding. Je dient namelijk te voldoen aan de richtlijnen van niveau A (30 stuks), maar ook aan de 20 richtlijnen van niveau AA. In totaal zijn dit 50 richtlijnen. Veel van de richtlijnen van niveau AA zijn gericht op kleurcontrast en het ontwerp van formulieren. Voorbeeld; de contrastverhouding tussen tekst en achtergrond moet minimaal 4,5:1 zijn.

2. Bedienbaar

Een website moet eenvoudig te bedienen zijn, ook als de gebruiker geen muis kan gebruiken. Toetsenbordnavigatie is essentieel voor mensen met motorische beperkingen. Dit betekent dat alle interactieve elementen, zoals formulieren en menu’s, toegankelijk moeten zijn met alleen het toetsenbord. Verder moet een website ook voorspelbaar en stabiel zijn in gebruik, zonder onverwachte veranderingen wanneer een gebruiker door de pagina navigeert.

3. Begrijpelijk

Het derde principe stelt dat zowel de inhoud als de bediening van de website begrijpelijk moeten zijn voor alle gebruikers. Dit betekent dat de taal op een website eenvoudig en helder moet zijn, zonder onnodig jargon of complexe zinsconstructies. Ook moet de navigatie consistent zijn, zodat gebruikers makkelijk hun weg kunnen vinden zonder dat ze telkens opnieuw moeten leren hoe de website werkt.

4. Robuust

Tot slot moet de content robuust zijn, wat betekent dat deze compatibel moet zijn met verschillende browsers, apparaten en assistieve technologieën. Of iemand nu een oude browser gebruikt of een geavanceerde schermlezer, de website moet goed blijven functioneren. Dit betekent ook dat de code van de website correct moet zijn, zonder fouten die de toegankelijkheid kunnen belemmeren.

De drie WCAG-niveaus: A, AA en AAA

WCAG is verdeeld in drie niveaus van conformiteit, afhankelijk van hoe uitgebreid de toegankelijkheidseisen zijn.

Niveau A

Dit is het basisniveau van toegankelijkheid en bevat de minimale vereisten die elke website moet volgen. Het zorgt ervoor dat de meest fundamentele aspecten van toegankelijkheid worden gewaarborgd, zoals toetsenbordtoegankelijkheid en tekstalternatieven voor afbeeldingen.

Niveau AA

Dit niveau gaat een stap verder en is het verplichte niveau voor overheidsorganisaties en veel bedrijven. Het behandelt belangrijke toegankelijkheidsproblemen die meer specifieke groepen gebruikers, zoals mensen met motorische of cognitieve beperkingen, kunnen ervaren. Een voorbeeld is het waarborgen van voldoende kleurcontrast tussen tekst en achtergrond.

Niveau AAA

Dit is het hoogste niveau en biedt de beste toegankelijkheid voor mensen met speciale behoeften. Hoewel het niet altijd haalbaar is om aan alle AAA-criteria te voldoen, is het wel de ideale standaard voor websites die maximale bruikbaarheid willen bieden.

Succescriteria in de WCAG 2.1 en WCAG 2.2

De WCAG 2.1 richtlijnen bestaan uit 50 succescriteria verdeeld over de drie niveaus (A, AA, AAA). Deze criteria beschrijven specifieke acties die ontwikkelaars moeten ondernemen om websites toegankelijk te maken. Voorbeelden zijn het bieden van ondertiteling bij video's, het vermijden van knipperende inhoud die epileptische aanvallen kan veroorzaken, en het zorgen voor een logische tabvolgorde op een pagina.

Met WCAG 2.2 worden enkele nieuwe succescriteria toegevoegd, zoals strengere eisen voor focusindicatoren en het aanbieden van alternatieven voor complexe gebaren zoals slepen en neerzetten. Dit maakt websites nog beter toegankelijk voor mensen die afhankelijk zijn van toetsenbordnavigatie.

Wetgeving en WCAG-normen

Sinds 2018 is WCAG 2.1 verplicht voor alle overheidsinstellingen in Europa. Dit betekent dat alle websites en apps van overheidsinstanties moeten voldoen aan de WCAG-niveaus A en AA. Dit geldt ook voor semi-publieke instellingen zoals scholen en ziekenhuizen.

Daarnaast zal vanaf 2025 de European Accessibility Act in werking treden. Deze wetgeving stelt dat ook bedrijven, waaronder e-commerce en financiële instellingen, hun digitale platforms toegankelijk moeten maken voor mensen met beperkingen. Dit maakt de naleving van WCAG-criteria essentieel voor bedrijven die aan de Europese normen willen voldoen.

Hoe voldoe je aan de WCAG?

Om te voldoen aan de WCAG-richtlijnen, zijn er verschillende tools en methoden beschikbaar om de toegankelijkheid van je website te testen. Een veelgebruikte evaluatiemethode is de WCAG-EM (Web Content Accessibility Guidelines Evaluation Methodology), die gedetailleerde stappen biedt om een toegankelijkheidsonderzoek uit te voeren.

Daarnaast zijn er tools zoals de WAVE Web Accessibility Tool, waarmee je snel problemen op je website kunt identificeren. Deze tool geeft een visueel overzicht van toegankelijkheidsproblemen en biedt concrete oplossingen.

Het is belangrijk om regelmatig de toegankelijkheid van je website te controleren en te monitoren. Technologieën en gebruikersbehoeften veranderen, en wat vandaag toegankelijk is, kan morgen verouderd zijn. Door voortdurend te evalueren en bij te werken, zorg je ervoor dat je website altijd voldoet aan de nieuwste toegankelijkheidsstandaarden.

Ben je ook benieuwd of jouw website voldoet aan de WCAG-richtlijnen?

Neem dan contact op met ons voor een verkennend gesprek over de mogelijkheden om jouw website voor 2025 toegankelijk te maken.